Nog even Ziguinchor

Tijdens een uitstapje naar de kunstenaarsmarkt van Ziguinchor ontmoette ik een Toucouleur die in een uithoek van het plein onder een grote gammele afkapping van plastic en karton enkele beeldjes probeerde te verkopen. Naast hem zat zijn ietwat achterlijke broer. We raakten aan de praat en wisselden beleefdheden uit. Ik was verbaasd een Toucouleur helemaal in het zuiden van Senegal aan te treffen: zijn stam komt immers uit het noorden en leeft langs de rivier die Senegal van Mauretanië scheidt en het land zijn naam heeft gegeven. ,,Wat doet een Toucouleur helemaal hier in Ziguinchor, in Casamance?'', vroeg ik dan ook vrij direct. Ver weg van zijn familie, alleen een gehandicapte broer bij zich, ver weg van zijn dorp probeerde hij hier een bestaan op te bouwen, hij was vertrokken tijdens een van de grote droogten, hij was zijn lief achterna gereisd; een dergelijk antwoord verwachtte ik. Hij lachte, stelde slechts de tegenvraag: ,,Wat doet een toubab in Dakar?'' Daar had hij een punt.

Casamance

Daar zijn we weer! Na een week hoog tijd om deze weblog bij te werken. Met acht (!) Hollanders hebben we vorige week dinsdag de boot genomen naar Ziguinchor, de hoofdstad van de zuidelijke provincie Casamance, waar we de dagen hebben doorgebracht in hotels, zwembaden, pirogues en aan het strand. Hieronder volgen wat fotootjes.

Landschap in de uitgestrekte delta van de Casamance, de rivier die zijn naam geeft aan de hele regio.



Dit plaatje komt vanaf Affiniam, een klein plaatsje dat je per pirogue bereikt vanuit Ziguinchor.

En toen ging de zon onder en maakten wij ons op om de hemel af te turen naar vallende sterren...

Onderweg van Cap terug naar Ziguinchor, een fascinatie voor ondergaande zonnen...

Met zijn allen in de boot over de Casamance, waar we ook nog dolfijnen hebben gespot, helaas heb ik die niet op de foto. Die dag voeren ook nog twee Oostenrijkers mee en de gids natuurlijk. Martijn voorop op de uitkijk.

Weekeinde

Onze eerste gasten van het seizoen zijn gearriveerd. Hieronder een paar foto's van ons verblijf in Toubab Dialaw. Morgen de grote reis - per boot - naar de Casamanche. Met dank aan Martijn.

Onderweg

In de file naar het hotel zie je nog eens wat. Hoeveel ribben telt het paard?

Wakker worden

En dit zag je ongeveer vanuit onze kamer. Als je de kustlijn helemaal volgt naar links kom je halverwege het hotel en Dakar. Met file minstens 2 uur, zonder 1uur en een kwartier.

Hotel

Uitzichtje vanaf onze galerij in het hotel. Het was er heerlijk rustig.

Habré

Goed nieuws voor de mensenrechten!? Dat valt nog te bezien. Gisteren is in Senegal de oud-dictator van Tsjaad Habré, die hier sinds 1990 in ballingschap leeft, opgepakt voor verhoor en opgesloten in een aparte afdeling van een ziekenhuis in Dakar. De rechtbank moet over een week beslissen of Habré mag worden uitgeleverd aan België, tot die tijd blijft Habre in bewaring. Eerdere pogingen om Habré in Senegal te berechten, mislukte omdat de lokale rechtbank oordeelde niet bevoegd te zijn. Ook nu is niet zeker of de rechtbank besluit tot uitlevering.
België wil al langer Habré aanpakken wegens het schenden van mensenrechten tijdens zijn bewind in Tsjaad en verzocht in september officieel tot uitlevering, maar Senegal weigerde tot nu Habré uit te leveren. Waarom het bewind van president Wade nu wel meewerkt is niet geheel duidelijk.
België kent een wet die genocide, oorlogsmisdaden en schendingen van mensenrechten aanpakt, ongeacht waar of door wie de misdaden zijn begaan. Habré zou tijdens zijn acht jaar durende bewind zich schuldig hebben gemaakt aan marteling, moord en andere misdrijven. Volgens een onderzoekscommissie die in 1992 in Tsjaad werd ingesteld heeft Habrés regime 40.000 politieke moorden gepleegd en 200.000 mensen gemarteld. Vooral Human Rights Watch maakt zich sterk voor zijn berechting: www.hrw.org.

Rumoer: president dood

Afgelopen weken was Senegal in rep en roer: president Wade zou tijdens de laatste week van de ramadan zijn overleden in een ziekenhuis in Parijs. Vooral op de radio en internet gingen de onbevestigde berichten over zijn dood als een lopend vuurtje. De kranten bleven wat voorzichtiger en meldden zijn dood niet of als gerucht - ook omdat zij tijdens die bewuste week door diverse feestdagen twee dagen niet verschenen.
Voor Wade was het kwaad geschied. Niet alleen verschenen de eerste bloemen al op het presidentieel paleis, uit allerlei diplomatieke bronnen kwamen vragen omtrent de gezondheid van de president en vroegen Senegalezen zich af waar de president eigenlijk was. Wade haastte zich in Parijs naar een gebedsdienst voor de ramadan om iedereen te tonen dat hij gezond en wel was. Om alle berichten echt de kop in te drukken kwam hij eerder dan gepland terug naar Dakar, waar zijn achterban een groots ontvangst had georganiseerd. Langs de weg van het vliegveld naar het paleis stonden overal mensen de president hartstochtelijk toe te zwaaien.
Wade had de commotie deels aan zichzelf te danken: de president was om onduidelijke redenen voor langere tijd naar Parijs vertrokken. Eerst zou Wade, die een Franse vrouw heeft, verklaren dat hij wilde uitrusten en dat hij de laatste hand legde aan een boek. Later bleek dat Wade wel degelijk in het ziekenhuis heeft verbleven, hij was geopereerd aan staar. Voor een man van 79 jaar geen ongebruikelijke ingreep, maar Wade kon zich geen enkel rumoer permitteren.
De regering zette een commissie officieel aan het werk om uit te zoeken wie verantwoordelijk was voor het verspreiden van de geruchten. Natuurlijk lag het niet aan de pr-machine van het paleis, maar aan, lees door de regels, mensen die de democratie in gevaar wilden brengen, mensen uit de oppostie en mensen uit de eigen partij. Dat laatste is niet raar, als je bedenkt dat de voormalige tweede man en oud-premier nog steeds in het gevang zit op verdenking van het in gevaar brengen van de staat. Het verdeelt de liberale partij, die aan de macht is en dat is geen pretje met de parlementsverkiezingen volgend jaar. Inmiddels is de premier begonnen de partij aan de basis te hervormen, ofwel de teugels worden aangetrokken binnen de PDS.

Zondagavond

Het is zondagavond terwijl ik dit tik. Eerste heugelijke feit: Ingrid heeft een scooter gevonden. Vrijdag halen we het ding op, een nieuwe, merk Sanili (Koreaans), direct bij de importeur gekocht, 125 cc, kleur: kiezen uit oranje of grijs. Ze hadden vrijdag alleen nog kermitgroen en dat vond Ingrid geen ideale kleur. Verder dit weekeinde: vrijdag lekker gegeten bij de Koreaan, zaterdag inderdaad gelummeld en ook veel wijn met Ingrid gedronken, zodat ik vandaag met een kleine doch opdringerige kater op een winderig strand rondhing waar de zon niet wilde schijnen. Dat betekende wel dat het niet echt eens heel warm was vandaag. En nog een onderwerp voor dat eerste wetenschappelijke artikel te binnen geschoten? Nee, daar wordt nog aan gewerkt. Waarom ik zo laat nog achter de computer zit? Ik moest mijn onderwerpen voor Wereldnet nog doorzenden, een daarvan is het gerucht dat onze president was overleden, het paleis had de eerste bloemen al ontvangen, maar het bleek niet meer dan een gerucht. Tot later!

Voor de poezenliefhebbers: ik kon nog net Mamadou betrappen met deze gekko. Zij eet die beesten niet, maar speelt er alleen mee tot ze dood zijn, in tegenstelling tot Poes, die alles verschalkt wat haar pas kruist
 

Het leven als historicus

Alweer het einde van een week, de tijd vliegt hier werkelijk. Waarom ik dat schrijf? Welnu, ik heb begin januari een deadline voor mijn eerste 'wetenschappelijke' artikel en ik weet nog niet precies waar ik het over moet gaan hebben. Natuurlijk heb ik een hoofdpersoon en daarmee een onderwerp, maar in een artikel licht je slechts een aspect van zijn leven of werk uit. En daar zit nou net de crux. Ik heb in Nederland al veel materiaal verzameld, maar een beetje hap snap: wat ik gemakkelijk kon vinden nam ik mee, veel archieven heb ik nog niet ingezien en ik zocht tot nu toe zonder een werkelijke systematiek. Ik kocht elk oud of nieuw boek dat ik tegenkwam, waardoor ik zelfs een titel twee keer (!) in de kast heb staan, zo ontdekte ik pas deze week. Ik lees door elkaar oude kranten via het internet (geloofd zij de KB), gekopieerde artikelen uit oude socialistische tijdschriften, nog meer boeken die via het internet kopen kan en wat al niet meer. Veel uittreksels zitten in de computer, ik ben op ontzettend veel nieuw materiaal gestuit, maar het overzicht is even zoek. Hoe moet dat als ik alle materiaal heb verzameld?
Ik neem me voor om daar dit weekend maar eens over na te denken. Vanmiddag ga ik eerst met Ingrid na de lunch in de stad op jacht naar een scooter. Het moet er nu echt van komen, Ingrid wil af van de files. Vanavond met een grote groep expats eten in de Koreaan, morgen lummelen en zondag of naar het strand of dolfijnen kijken in een pirogue en mijn bijdrage voor Wereldnet voor maandag voorbereiden.

Schilder

Het hele huis ligt overhoop, nu een schilder bezig is alle vochtplekken van het regenseizoen weg te werken. Al weken hadden wij gezeurd bij de huisbaas dat hij echt eens werk moest maken van de afbladderende plafonds en muren in de woonkamer, logeerkamer en terras, zeker nu we bezoek verwachten. Plotseling klopte daar dan het mannetje van de huisbaas voor onze deur - op een zondagavond - en vanochtend stond daadwerkelijk de schilder op de stoep. Snel heb ik alles van zijn plaats gehaald, zodat hij aan de slag kon. Weer twee dagen iemand in huis waardoor ik niet echt kan werken. Maar goed, voordat volgende week de eerste van een reeks bezoekers uit Nederland zich hier aandienen, is alles weer in orde. Wij eten vandaag en morgen gelukkig buitenshuis.

Op een onbewoond eiland

Zon, zee, strand, dit weekend hadden we het allemaal. En dat op nog geen drie kilometer van ons huis vandaan. Wat een trip: met taxi en boot helemaal naar Île du Ngor, welgeteld vijf minuten taxi, vijf minuten wachten op de boot en nog geen vijf minuten op het water. Je kan het bijna lopen en zwemmen. We hebben het suikerfeest gevierd op het eiland voor het lieflijke Ngor, ooit een dorpje, maar net als Scheveningen helemaal ingepakt door de grote stad. Ingrid was er al die tijd nog nooit geweest, ik een keertje voor een biertje. Helaas had ons hotelletje Chez Carla geen ventilatoren en stond de muziek iets te hard. Lange tijd zo weinig geslapen, maar het uitzicht maakte veel goed. Die dag erna kwamen we echt thuis van vakantie.

Zo kom je aan met de taxi. Je kunt zwemmen naar Ngor, wij namen de boot, een ouderwetse pirogue.

Uitzicht vanaf ons balkon. Door de papayaplant kan je onze vuurtoren zien. Links van Phare des Mamelles wonen wij.

Uitzichtje vanaf het terras van ons hotel op het meest westelijk puntje van Afrika, bezet door Club Med. Kan iemand hen uitkopen?

En dit vind je aan de achterkant van het eiland. Het is de golfbreker voor Ngor op het vasteland, waardoor je aan de voorkant een idee van een baai krijgt.

Pas mal, wakker worden en direct op het strand genieten van mooi weer.

Korité

Enige spanning vanochtend. Is het al het einde van de ramadan of vieren we morgen pas de zogenaamde Korité? Nee, zoiets gaat hier niet volgens een vaste kalender, maar hangt af van de maan.
Al dagen snakt iedere moslim naar het einde van de vastenmaand. Na vier weken vindt men het vasten wel weer genoeg, maar het is de nieuwe maan die de ramadan uitluidt. Het zijn de grote religieuze leiders in dit land, verdeeld tussen mourides, tidiane en kleinere broederschappen, die naar de hemel turen op zoek naar de nieuwe maan.
Vorig jaar leidde de religieuze verdeeldheid tot twee Koritées in Senegal. De ene broederschap vierde het een dag eerder dan de ander, omdat de ene leider al wel en de ander nog niet de maan had gespot. Gevolg: het land lag twee dagen plat. Een minister riep daarna dat zoiets toch niet kan in de islamitische wereld en dat Senegal voortaan een grotere eensgezindheid moest. Volgend jaar een Korité graag, was kort gezegd de boodschap.
Zijn oproep is allang vergeten, maar zijn wens komt toch uit. Gisterenavond bezwoer onze bewaker dat het pas vrijdag Korité zijn worden, want de maan stond nog niet aan de hemel, maar dat kon ook aan de bewolking liggen. Maar vanochtend, terwijl Ingrid naar haar werk ging, liep elke buurtbewoner in boubou naar de moskee, die al een indringend gebed uit de speakers liet komen. Het is zoiets als elke Nederlander die met kerst naar de kerk gaat.
Zojuist belde onze bewaker op: iedereen, mouride en tidiane, viert Korité. Hij was ook naar de moskee geweest - in zijn nieuwe boubou, sloffen en hoofddeksel die hij een dag eerder trots aan ons getoond had - en vroeg zich af of hij nog moest komen. Seikhou kreeg de dag vrij, onze bonne had al vooraf besloten vrij te nemen, terwijl zij katholiek is en dinsdag al allerheiligen had gevierd (lees: nog een vrije dag). Morgen neemt Ingrid alsnog een vrije dag, een lekker lang weekend.
Nog een staartje, pas als de president op televisie meldt dat Korité een officiële feestdag is, krijgen alle Senegalezen officieel vrij. De president heeft nog niet van zich laten horen. Verwacht wordt dat onze maître Wade vanavond op televisie verschijnt: morgen feestdag, terwijl vandaag iedereen al aan het feestmaal deelneemt. Ligt het land toch nog twee dagen plat.